PIENINY - 09.2012/ Krościenko nad Dunajcem

            

    PIENINY-

PIENINY MAŁE

 

        






      KROŚCIENKO nad DUNAJCEM

Miejscem naszego tegorocznego wyjazdu był najbardziej malowniczy zakątek Polski - PIENINY. Piękno krajobrazu Pienin zostało odkryte dawno temu, bo już w 1818 r. Jan Rostworowski pisał tak : Kto raz te miejsca poznał...,ten będzie miał ich obraz na zawsze w pamięci wyryty.
Tatry mają swój Giewont, Beskid Żywiecki - Babią Górę, Sudety - Śnieżkę, każda z tych grup górskich ma swój charakterystyczny i natychmiast rozpoznawalny szczyt. Szczyt który zazwyczaj rośnie do rangi kultowego, mitycznego wręcz celu niekończących się potoków odwiedzających ich ludzi. Tak jest i z Pieninami. Najbardziej rozpoznawalnym i charakterystycznym szczytem, który jest identyfikowany z tym pasmem są Trzy Korony oraz Sokolica.

I tak jak Giewont w Tatrach, czy Śnieżkę w Sudetach, będąc tam trzeba i warto je po prostu odwiedzić.

Zarówno Pieniny, Trzy Korony, jak i Sokolicę są to szczyty nie wybitne wysokością, ale za to mocno oblegane przez ludzi, jednak pomimo tych wszystkich przywar zapewniam że są one warte naszego wysiłku i  zdobycia, gdyż widok z nich się roztaczający wynagradza wszystkie ich niedoskonałości.  

Pieniny to niewielkie, aczkolwiek bardzo osobliwe jaki i najatrakcyjniejsze pod względem przyrodniczym i krajobrazowym pasmo górskie.

Krajobraz pieniński nie ma na ziemiach polskich swojego odpowiednika a pod względem uroku nie ustępuje nawet Tatrom. Widoki z Sokolicy, Okrąglicy, Wysokiej należą do najpiękniejszych w Polsce. Grupa górska Pienin wznosi się na pn.wsch. od Tatr jako samodzielne pasmo. Od południa Pieniny graniczą z pasmem Magury Spiskiej, od północy z Gorcami i Beskidem Sądeckim. Pasmo górskie rozciąga się ze wschodu na zachód na długości 35 km, jego szerokość dochodzi do 6 km.

Meandry Dunajca dzielą Pieniny na trzy  części: 

-Pieniny Spiskie - (między Zamkiem Niedzica a Białką -   najwyższy szczyt - góra Żar -883 m n.p.m.), 

-Pieniny Małe - (między Dunajcem a Przełęczą Rozdziela - najwyższy szczyt - Wysoka - 1050 m n.p.m.).

-Pieniny Właściwe - (między Czorsztynem a Szczawnicą- najwyższy szczyt - Okrąglica (982 m n.p.m.), masyw Trzech Koron jest najatrakcyjniejszy pod względem przyrodniczym i krajobrazowym fragmentem Pienin. 

Masyw Trzech Koron

Niespotykane walory ziemi pienińskiej spowodowały, że w 1932 r. powstał Pieniński Park Narodowy, który obejmuje powierzchnię ok. 2 tyś ha. Obejmuje on Pieniny Właściwe: Masyw Trzech Koron, Pieniny Czorsztyńskie, Pieninki i Przełom Dunajca.

Spływ Dunajcem

Znaczne obszary Pienin zdominowane są przez widokowe łąki. W pienińskich lasach rosną głównie jodły, buki oraz jawory. Szczególnie interesujące są reliktowe lasy sosnowe porastające pienińskie szczyty. Najbardziej rozpoznawalna sosna reliktowa rośnie pod szczytem Sokolicy. 

Sosna reliktowa na Sokolicy

 Pasmo Pienin dzięki niewielkiemu zalesieniu grzbietów i strzelistości wapiennych wierzchołków posiada wyjątkowe walory widokowe. Z Pienin roztaczają się wspaniałe panoramy na Tatry, Spisz i Podhale, Beskid Sądecki, Gorce, a także na odległe o kilkadziesiąt kilometrów masywy Pilska i Babiej Góry

Dla turystów udostępniono 35 km szlaków pieszych oraz wiele ścieżek rowerowych. Dla turystów przygotowane są dwie wieże widokowe: na Okrąglicy - najwyższy punkt Trzech Koron (982 m.n.p.m.) i na Sokolicy ( 747 m.n.p.m. )

Główne węzły turystyczne i najbardziej znane miejscowości to Szczawnica, Niedzica, Czorsztyn i Krościenko nad Dunajcem. Szczawnica i Krościenko stanowią główne bazy wypadowe w Pieniny, tu rozpoczynają się ważniejsze szlaki turystyczne w tym na Trzy Korony, Czertezik, Sokolicę i Wysoką. 

Krościenko nad Dunajcem uzyskało prawa miejskie w 1348 roku jako Crosna, z nadania króla Kazimierza III Wielkiego, a utraciło je w 1932 roku w wyniku spadku liczby mieszkańców, obecnie liczy ok. 3600 mieszkańców, wieś o charakterze turystyczno - wypoczynkowym u podnóży Pieninek w dolinie Dunajca i Krośnicy(418m.n.p.m). Krościenko zamieszkują górale pienińscy. Na uwagę zasługuje układ urbanistyczny miasteczka, odzwierciedlający inny w przeszłości przebieg gościńca. W rynku stoją  4 domki mieszczańskie.  

Znajduje się tu siedziba dyrekcji Pienińskiego Parku Narodowego i Muzeum PPN z ciekawą wystawą przyrodniczą. Interesującym zabytkiem jest stojący w rynku kościół, przebudowany w stylu barokowym, ale z gotyckim prezbiterium z XIV w.

Krościenko jest doskonałą bazą do wycieczek w Pieniny, Gorce i Beskid Sądecki.

Z Krościenka prowadzą następujące szlaki turystyczne:

Radziejowa czerwony: Przehyba – Dzwonkówka – Krościenko nad Dunajcem – Lubań – Przełęcz Knurowska – Turbacz (Główny Szlak Beskidzki)

żółty: Krościenko nad Dunajcem – Przełęcz Szopka (dalej niebieskim szlakiem na Trzy Korony) – Schronisko PTTK "Trzy Korony" – Sromowce Niżne

zielony: Krościenko nad Dunajcem – Czertezik, dalej niebieskim szlakiem Sokolej Perci

Niszczejący zabytkowy dom przy Rynku 24

Cennym zabytkiem jest kościół pw.Wszystkich Świętych z I połowy XIV w. Z tego okresu przetrwała do dzisiaj nawa pełniąca obecnie funkcje prezbiterium.

 

Wnętrze kościoła pokryte jest malowidłami z różnych okresów, najstarsze datowane jest z 1370-1380 r. Zachowała się też kamienna chrzcielnica w kształcie kielicha mszalnego z 1493 r. ufundowana przez króla Jana Olbrachta. 

Od kilku lat w panoramie wsi dominuje nowy kościół pw.Crystusa Dobrego Pasterza oddany do użytku w 1998 r.

Na rynku znajduje się stylowa studnia postawiona w 1998 r. z okazji 650 rocznicy założenia Krościenka, służyła jako ujęcie wody mineralnej, w tej chwili nieczynna. 

Planując wyjazd w Pieniny, pragnęliśmy poznać piękno tego uroczego zakątka Polski, poprzez poznanie w ograniczonym czasie wszystkich szczytów pobliskich gór oraz zwiedzenie pobliskich miejscowości.

7 godzinna podróż dość szybko minęła i po zakwaterowaniu  w nowo wybudowanym w ubiegłym roku Pensjonacie w Krościenku przy ul. Św. Kingi  udaliśmy się na zwiedzanie miasteczka.

To na tyle odnośnie Pienin i decyzji naszego wyboru podróży w ten rejon Polski.

Mickiewicza - ratusz

Kościół pw. Wszystkich Świętych

Galeria

Widok w kierunku przystani flisackiej

Widok na Zawodzie

Widok z Alei Wędkarzy na Krośnice

Widok z przystani flisackiej - Dunajec

Rynek

Ul. Św. Kingi

Przed domem na trasie

Pensjonat Crosna

Na ryby..

Widok z Do Równi na Krościenko

Kaplica Świętego Rocha - znajduje się przy ulicy Trzech Koron, na tzw. Ptaszkowej Górce. Najstarsza kaplica w Krościenku. Kaplica jest murowana z kamienia i otynkowana. Ma prostokątną i absydalne zaokrąglenie. Dach i czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę z hełmem baniastym, pokrytym blachą. Posiada 3 małe okna.

Wnętrze kaplicy Św. Rocha

Kaplica Św. Kingi - znajduje się przy zielonym szlaku turystycznym z Krościenka na Przełęcz Sosnów (i dalej Sokolą Percią na Sokolicę).  Mieści się na kamiennej podmurówce poniżej doliny Ociemne, przy Ociemnym Potoku. Jest to stara kaplica, data jej wybudowania jest nie znana. Według legendy wybudowano ją w miejscu, w którym św. Kinga przebyła Dunajec uciekając przed Tatarami do swojej kryjówki na Zamku Pienińskim.

Z Kingą w tradycji góralskiej wiąże się wiele legend i opowieści. Stała się główną patronką Pienin,  które też nazywano górami Kunegundy. Z Kingą wiąże się wiara w cuda, opowiadano jak uciekła przed Mongołami: 

,, Kinga rzuciła wstążkę i w tym miejscu rzeka wypłynęła burzliwym nurtem. Tatarzy skoczyli wpław. Wtedy rzuciła grzebień, i wyrosły góry i skały mocno strzelające w niebo. Wrogowie nie odstąpili, ale wdzierali się po urwiskach. Wtedy Kinga rzuciła szczotkę do włosów, i w tym mgnieniu nagie góry pokryły się drzewami i wszelakimi krzewami. Mimo to dalej przedzierali się przez niedostępne bory, więc Kinga rzuciła zwierciadło, z którego zrodziło się jezioro i zalało wszystkie równie i wąwozy, a tylko szczyty wysterczały ku niebu, a najwyższe – Sokolica, matka Pienin, i Korona. Dlatego właśnie Kingę można uznać za mityczną założycielkę Pienin, a jej ucieczkę za mit założycielski.

„ A u stóp Pienin, zaraz na brzegu Dunajca wysiadłszy, gdy stąpiła na wielki kamień, opoka twarda zmiękła i pozostał ślad stopy jej wyraźnie wyciśnięty, a spod kamienia, na którym gorzko zapłakała, wytrysło źródełko gorzkawej wody” - Szczęsny Morawski 1863 r.      

Te góry, które nam w życiu najtrudniej pokonać, powstają zawsze z najmniejszych ziarenek piasku.