PIENINY - 09.2012/Sromowce Niżne-Trzy Korony, cz.I

  PIENINY  

TRZY KORONY

OKRĄGLICA                                                                 

  
SROMOWCE NIŻNE (453 m n.p.m)- Schronisko TRZY KORONY (461 m n.p.m) - Wąwóz SZOPCZAŃSKI - Przełęcz SZOPKA (780 m n.p.m) -TRZY KORONY- OKRĄGLICA (982 m n.p.m) - Polana KOSARZYSKA (822 m n.p.m) - ZAMEK PIENIŃSKI (799 m n.p.m)- WYMIARKI (680 m n.p.m) - KROŚCIENKO nad DUNAJCEM

         

        PRZEBIEG TRASY: cz. I               

Sromowce Niżne - Wąwóz Szopczański - Przełęcz Szopka - Polana Pieniny - Siodło

        

        Czas przejścia  -    4h 30m

        Najwyższy punkt -  Okrąglica - 982 m n.p.m

        Suma podejść -    530 m

        Długość trasy -     9.5 km km

        Szlak - ,

      
   OPIS TRASY:
Po jednodniowym wypoczynku, który to przeznaczyliśmy na relaksacyjny wyjazd na spływ Dunajcem, na następny dzień mieliśmy zaplanowane zdobycie Trzech Koron w paśmie Pienin Właściwych. Z pensjonatu wyszliśmy krótko po śniadaniu, ulicą Trzech Koron doszliśmy do szlaku, jednak po 10 minutach wspinaczki warunki pogodowe zaczęły się pogarszać bo zaczął padać lekki deszczyk. Doszliśmy do wniosku, że jest to zbyt długa trasa, żeby ryzykować tak daleką wyprawę w czasie deszczu. W pierwotnych planach mieliśmy ustaloną następującą trasę: 

Krościenko nad Dunajcem - Przełęcz Szopka - Okrąglica - Zamek Pieniński - Bajków Groń - Sokolica - Szczawnica (6 h, 12 km).

Po konsultacjach ustaliliśmy, że wrócimy do centrum Krościenka i stamtąd z rynku pojedziemy busem do Sromowiec Niżnych. A, że to już nie sezon to na busa czekaliśmy 1 godzinę. Tak jak ustaliliśmy to też zrobiliśmy. W Sromowcach Niżnych byliśmy dopiero około  13.00 . Wysiedliśmy w pobliżu kładki nad Dunajcem łączącej Sromowce Niżne z Czerwonym Klasztorem po stronie Słowackiej.
 

Kładka przez Dunajec

Walory krajobrazowe Sromowiec zostały dostrzeżone już w połowie XIX wieku – na rok 1832 datuje się początek turystycznych spływów Dunajcem ze Sromowiec do Szczawnicy i dalej do Krościenka. W 1934 roku w Sromowcach założono Polskie Stowarzyszenie Flisaków Pienińskich, które działa do dzisiaj. Do walorów turystycznych wsi można zaliczyć jeszcze możliwości pieszej i rowerowej eksploracji Przełomu Dunajca oraz zwiedzania zabytkowego Czerwonego Klasztoru z XIV wieku.

Ulicą Trzech Koron asfaltową drogą doszliśmy do centrum gdzie trwał kapitalny remont nawierzchni rynku wraz z budową nowych pawilonów handlowych w stylu góralskim.

Przeszliśmy koło wielu zabudowań góralskich, po prawej stronie minęliśmy hotel ,,Nad Przełomem" - leżący nad samym brzegiem Dunajca.

W tym miejscu pojawia się nam w oddali przepiękny widok na Masyw Trzech Koron (982 m n.p.m) i Łysinę (792 m n.p.m).

Tatry mają swój Giewont, Beskid Żywiecki - Babią Górę, Sudety - Śnieżkę, każda z tych grup górskich ma swój charakterystyczny i natychmiast rozpoznawalny szczyt. Szczyt który zazwyczaj rośnie do rangi kultowego, mitycznego wręcz celu niekończących się potoków odwiedzających ich ludzi. Tak jest i z Pieninami. 

Pieniny to niewielkie, aczkolwiek bardzo osobliwe jaki i najatrakcyjniejsze pod względem przyrodniczym i krajobrazowym pasmo górskie. Najbardziej rozpoznawalnym i charakterystycznym szczytem, który jest identyfikowany z tym pasmem są Trzy Korony   oraz Sokolica.
Masyw Trzech Koron ograniczony jest trzema przełęczami: Przełęcz Szopka, Wyżni Łazek, Koszarzyska. Stoki południowo-zachodnie opadają do Wąwozu Szopczyńskiego, południowe do Przełomu Dunajca, północne stosunkowo łagodnie do doliny Pienińskiego Potoku. W masywie jest kilka polan: Polana Szopka, Polana Pieniny, Koszarzyska i Klejczyna.
Rozciągają się między Czorsztynem a Szczawnicą z najwyższym szczytem Okrąglica (982 m n.p.m.)
Przed nami zaczyna się pojawiać typowy, okazały widok całego masywu Trzech Koron. 

Dopiero stąd widać, że partia szczytowa masywu składa się z pięciu wapieni rogowcowych - turni, posiadających też swoje regionalne nazwy, a mianowicie:

Okrąglica (Wysoka Kaśka) – (982 m n.p.m.) - najwyższa turnia, na niej znajduje się platforma widokowa z barierkami. Na platformie mieści się około 30 osób.

Płaska Skała (Gruba Baśka) –(950 m n.p.m.)  - na południowy wschód od Okrąglicy. 
Pańska Skała (Kudłata Maryśka)-(920 m n.p.m) -  gnieżdżą się na niej rzadkie ptaki pomurniki (z prawej strony)

Nad Ogródki (Dziadek i Babka)–(940 m n.p.m.)  - na południowy zachód od Okrąglicy - z lewej strony, po prawej Okrąglica, poniżej  

Niżnia Okrąglica (Ganek)- (902 m n.p.m.)  - z niej dawniej, przed udostępnieniem wierzchołka oglądano panoramę.

Po 15 min. dochodzimy do pawilonu Pienińskiego Parku Narodowego,  w którym możemy obejrzeć ,,Ekosystemy naskalne Pienin" oraz wystawę  zapoznającą nas z historią i tradycjami regionu Pienin. Jest też ogródek z gatunkami roślin typowych dla Pienin. 

Po minięciu pawilonu tablica edukacyjna informuje nas, że znajdujemy się na terenie PPN oraz kierunek marszu na wprost. Skręcając w prawo dojdziemy do przystani flisackiej w Sromowcach.

 

Po wyjściu z pawilonu ukazuje się nam budynek schroniska ,,Trzy Korony", które jest  pięknie wkomponowane w krajobraz.
 

Schronisko wybudowane zostało w latach 1929-1930. W czasie II wojny światowej Niemcy wykorzystywali go jako strażnicę graniczną, taką też funkcję pełniło bezpośrednio po wojnie.  Do 1962 r. służyło jako dom wypoczynkowy dla żołnierzy WOP. W 1965 przejęte zostało przez Hutę im. Lenina w Nowej Hucie. W 1973 przejęte zostało przez OZOT, który dokonał jego gruntownej modernizacji. Przeprowadzony ostatnio gruntowny remont budynku obejmował między innymi zmianę systemu ogrzewania, ocieplenie ścian, wymianę okien, wyposażenia pokoi a także remonty łazienek. Schronisko PTTK "Trzy Korony", dysponujące 50 miejscami noclegowymi  w 17 pokojach 2, 3, 4 i 5 osobowych.

Tuż za schroniskiem w prawo odchodzi szlak w kierunku Wyżni Łazek  i Przełęczy Koszarzyska. Przed nami widoczna z lewej strony czynna bacówka, gdzie mamy możliwość zakupu oscypków. 

Z lewej strony widoczne skały Podskalnej Góry (743 m n.p.m.),  z prawej grań Spady.

  

 Leżące przed bacówką owczarki nie reagowały na naszą ciekawość.

Szutrową drogą-żółtym szlakiem wchodzimy do Wąwozu Szopczańskiego i Pienińskiego Parku Narodowego o czym informuje nas tablica.

Po obu stronach wznoszą się pionowe białe wapienne ściany skalne tworzące jakby kanion. Od wschodu (z prawej strony) w górze piętrzą się dzikie urwiska i turnie Trzech Koron, a od zachodu (z lewej) skały Podskalnej Góry (743 m n.p.m.). 

Teraz szlak wchodzi w ciasny wąwóz skalny, zamknięty ścianami, między którymi ledwie starcza miejsca dla potoku i dróżki.

   

Panuje tu półmrok, niejaka dzikość. Wydaje się, że słońce nigdy tutaj nie dociera.  

Maciej Stężyński tak pisał o wąwozie:                            

                           Ta nachyla swe szczyty i zdaje się smucić,

                             Jak gdyby na przechodnia chciała się przewrócić;

                             Tamta rozpadlinami czarnymi przeraża, 

                             Że nawet i ptakowi zbliżyć się zagraża; 

                             Inna z łona swojego wysącza strumienie, 

                             Na które nigdy słońca nie świecą promienie. 

                             Jest to parów tak dziki, że nawet roślinie 

                             Nie da kwiatów rozwinąć w swej pustej krainie.

Dochodzimy do miejsca w którym Wąwóz Szopczański rozszerza się i przechodzi w dolinę,  rozwidloną w dwa ramiona: z lewej strony - wąwóz ,, Za Kocioł" i z prawej - ,, Pod Kopą"
Na rozwidleniu tkwi w stoku turniczka Rojkula inaczej Rojowa Skała (630 m n.p.m)

Ścieżką  trawersujemy pod ścianą Rojkuli, wchodząc w prawo w dolinkę Pod Kopą, podchodząc licznymi zakosami lasem jodłowymi wzdłuż wyschniętego potoku dochodzimy do Polany Szopka, podziwiając po drodze rozszerzające się widoki. Na trudniejszych podejściach zamontowane są drewniane schody i poręcze.

W kilka minut podchodząc  stromym podejściem, ukazuje się nam z prawej strony rozległy widok na Polanę Szopka.

Po prawej stronie, pod Trzema Koronami widać sterczącą ponad lasem bardzo charakterystyczną turnię zwaną Kopą Siana (837 m n.p.m.), gdyż kształtem przypomina góralskie kopy siana. Jej nagie, białe wapienne bardzo strome ściany wznoszą się wysoko ponad lasem. 

Kazimierz Sosnowski w 1930 pisał o niej: "zupełnie jakby koniec olbrzymiego miecza z ziemi wystawał".

Po minięciu z lewej strony gęstego lasu bukowego, kończy się wąwóz i dochodzimy do..

Przełęczy Szopka(Chwała Bogu - 779 m n.p.m.).  A dlaczego taka nazwa ?

Otóż kto tu się wdrapał, po mozolnym podejściu z ulgą wzdychał „Chwała Bogu” i takie też słowa przylgnęły do tejże przełęczy jako zamienna nazwa - jako wyraz ulgi po trudach wspinaczki.

Z przełęczy wychodzą następujące szlaki:

– do Czorsztyna przez przełęcz Trzy Kopce, Macelak i przełęcz Osice. 2.10 h, ↑ 2.20 h

– do Szczawnicy przez Siodło, Górę Zamkową, Bajków Groń, Czertezik, Sokolicę i przeprawę promową Nowy Przewóz. 2.50 h, ↑ 3.05 h

– do Sromowiec Niżnych przez Wąwóz Szopczański. 1 h, ↑ 1.15 h

– do Krościenka przez Bajków Groń. 1.10 h, ↑ 1.40 h

Ustawiono na niej dużo drewnianych ławek dla strudzonych wędrowców.

Przez Przełącz Szopka przebiega najstarsze i najkrótsze używane przejście łączące Sromowce z Krościenkiem. 
Na przełęczy i poniżej niej znajdują się dwie polany:

Polana Szopka - widoczne z niej są pogórza Spisza i Tatry.

Polana nad Przełęczą - widoczne Gorce.

Polany są koszone przez Pieniński Park Narodowy. Łąki Pienińskiego Parku Narodowego mają w większości charakter pół naturalny. Powstały w wyniku wielowiekowej działalności człowieka. Początkowo po wykarczowaniu lasów tereny dzisiejszych łąk w większości użytkowane były jako pola orne. Dopiero pod koniec XIX wieku zaczęto je przekształcać w pola użytki zielone. Dzisiaj posiadają wysokie walory przyrodnicze. Na 1 metrze kwadratowym nożna stwierdzić 30-40 gatunków, a na 100m2 w niektórych płatach dochodzi do 70 gatunków różnej roślinności.

Złocień Zawadzkiego - gatunek rośliny górskiej, która występuje tylko na niewielkim

obszarze w Pieninach Właściwych, od brzegów Dunajca po szczyt Trzech Koron, na wysokości 420 - 982 m. 

Wśród roślin kwiatowych na szczególną uwagę zasługują: storczyki: samiczy, męski, kulisty, kukułka bzowa. Inne gatunki roślin to: chaber driakiewnik, mieczyk dachówkowaty,

macierzanka zwyczajna, groszek łąkowy.

Siadamy na chwilę, żeby odpocząć przed dalszą trasą. Z przełęczy zmierzając do lasu ruszamy szlakiem niebieskim w kierunku Trzech Koron. Widoczna z tego miejsca charakterystyczna stercząca wapienna skała Nowa Góra (902 m), jest drugim co do wielkości szczytem w Pieninach Właściwych.

Z przełęczy pośród bukowego lasu, przechodzimy przez zarośniętą Polanę Wyrobisko.

Po dość stromym i mozolnym podejściu dochodzimy na Polanę Pieniny (900-970 m n.p.m) - jest ona jedną z najpiękniejszych wpolskich górach, pokryta bujnymi trawami i łanami wysokich ziół.

Polana Pienińska (900 m-970m) - nadawano jej często nazwę Polana pod Trzema Koronami lub Łąka pod Trzema Koronami. Porasta ją bujna łąka ziołoroślowa, średnia wysokość roślin wynosi ok. 40 cm, ale największe dochodzą do 1,5 m. Licznie występuje ciemiężyca zielona i okrzyn szerokolistny, na wiosnę na łące zakwita śnieżyczka przebiśnieg. Jest to łąka bogata w gatunki; na 100 m² stwierdzono występowanie 60-70 gatunków roślin naczyniowych. Objęta jest ochroną od początków istnienia Pienińskiego Parku Narodowego. 

Łąki te są ostoją dorosłych okazów pienińskich motyli. Występują tu rzadkie okazy nepylaka apollo i mnemozyna, którym grozi wyginięcie, gdyż larwy tego motyla żerują na dość rzadkim gatunkach roślin -  rozchodniku wielkim - jest to roślina, rosnąca tylko na trudno dostępnych urwiskach Grabczychy.

Rozchodnik wymaga dobrze naświetlonych piarżysk wapiennych, a te zaczęły zanikać na skutek zalesiania i zaniechania wypasu. Rozchodnik został całkowicie wytrzebiony, cieszył się dużą popularnością bowiem wierzono, że korzeń zawieszony na nitce między łopatkami chroni przed bólami reumatycznymi. Zerwane na świętego Jana, umieszczone między powałą a belkami domu, wróżyło mieszkańcom tego domu długie życie.

Polana znajduje się pomiędzy przełęczą Szopka a przełęczą Siodło.

Piękne widoki z tej polany turyści doceniali od dawna. Już w połowie XIX kuracjusze szczawnickich uzdrowisk wyjeżdżali tutaj furkami chłopskimi. W latach 1880-1900 na zachodnim skraju polany istniało prywatne schronisko Anny Drohojowskiej, zwane „U Andzi”. Przybywali do niego turyści oglądać wschód i zachód słońca. Później zamienione zostało na bufet, w latach 1936-37 polanę wykupiono od 4 prywatnych właścicieli, bufet w 1937 zamknięto. Obecnie polana jest koszona, by zapobiec jej zarośnięciu przez las.

 

Powyżej polany widoczne ławki i drewniany szałas służący za schronienie dla turystów  w czasie deszczu.

Po 25 min. (od Szopki) dochodzimy do niewielkiej płaśni pod północną ścianą Trzech Koron, zwanej - Siodło (955 m n.p.m) :

Na skalistej płaśni Siodła miejsca jest niewiele i jest ono całkowicie zacienione. Po lewej stronie rząd 20 ławek służących do odpoczynku po trudach wspinaczki.

W lewo odchodzi szlak na Polanę Koszarzyską i Górę Zamkową. 

  – Zamek Pieniński i Przełęcz Szopka. Czas przejścia     40 min, ↓ 30 min.

Pod dużymi drzewem  znajduje się niewielka budka pracownika Pienińskiego Parku Narodowego sprzedającego bilety wstępu na platformę widokową. Sprzedaje też różne pamiątki i widokówki. W lipcu 2002 r. w jedno z drzew uderzył piorun. Pięciu turystów czekających na wejście na platformę zostało porażonych przez uderzenie pioruna, stąd zabrał ich śmigłowiec TOPR wezwany przez pracownika, wszyscy jednak wyszli z tego wypadku bez urazu.

Po wykupieniu biletu w cenie 4 zł wchodzimy na platformę widokową, praktycznie to jesteśmy sami, dopiero schodząc minęliśmy 2 osoby. W sezonie letnim tworzą się tu kolejki i wtedy  trzeba stać parę godzin.  Przed wykonaniem tej platformy Okrąglica była trudno dostępna.

Szczyt ten zdobywali tylko najodważniejsi śmiałkowie, była możliwość podziwiania panoramy tylko ze szczytu Niżnia Okrąglica.
A jakie piękne widoki zobaczyliśmy na szczycie Okrąglicy opiszę w cz. II mojej relacji z tej wyprawy.

                                                      Koniec części I....

SROMOWCE NIŻNE - Schronisko TRZY KORONY - WĄWÓZ SZOPCZAŃSKI - Przełęcz  SZOPKA - Polana PIENINY - Płaśń SIODŁO

Jeśli uważasz się za eksperta od lawin, pamiętaj że lawina o tym nie wie